Narodowy Spis Powszechny - najważniejsze informacje
Narodowy Spis Powszechny przeprowadzany jest co 10 lat i ma dostarczyć podstawowych danych z zakresu statystyki ludności. Chodzi o zebranie informacji o jej stanie i strukturze według ustalonych cech demograficznych i społeczno-zawodowych. Zgodnie z ustawą o statystyce publicznej udział w NSP 2021 jest obowiązkowy.
- Spisy powszechne to czas, kiedy państwo, zadając obywatelom kilka pytań, stara się zdiagnozować: „ilu nas jest”, „kim jesteśmy” i „jak żyjemy” (...) Co istotne, w przypadku wielu cech demograficzno-społecznych, jak np. wyznanie, narodowość czy stopień niepełnosprawności, spisy powszechne są dla państwa jedynym źródłem danych – podkreśla Główny Urząd Statystyczny.
Jak wziąć udział w spisie?
Podstawową formą podczas Narodowego Spisu Powszechnego 2021 jest samospis internetowy. W przypadku jeśli ktoś (np. ze względu na zaawansowany wiek, stan zdrowia czy niepełnosprawność) nie będzie w stanie tego zrobić, pomogą mu rachmistrze – bezpośrednio lub telefonicznie. Żeby przeprowadzić samospis należy skorzystać z interaktywnej aplikacji dostępnej na stronie GUS.
- Formularz do samospisu zaprojektowany został w taki sposób, aby przejście do kolejnego pytania zależało od odpowiedzi udzielonej na pytanie poprzednie – informuje Główny Urząd Statystyczny.
Pierwsze pytania, na które należy odpowiedzieć dotyczą podstawowych danych, takich jak: imię, nazwisko, płeć czy data urodzenia. Kolejne dotyczą m.in. zamieszkania, współdomowników czy relacji rodzinnych.
W kwestionariuszu osobowym trzeba odpowiedzieć m.in. na pytania o kraj urodzenia, obywatelstwo czy migracje. Pytania związane z charakterystyką demograficzno-społeczną dotyczą m.in. stanu cywilnego, wykształcenia, narodowości, używanego języka, wyznania czy ewentualnej niepełnosprawności.
W przypadku aktywności zawodowej pytania są bardzo szczegółowe. Dotyczą wykonywanej pracy, ewentualnego aktywnego jej poszukiwania czy możliwości podjęcia pracy w najbliższy dwóch tygodniach. W przypadku osoby pracującej należy podać miejsce wykonywania pracy czy rodzaj działalności firmy.
Narodowość i język śląski
W naszym regionie dużo emocji budzi kwestia deklarowania narodowości śląskiej i języka śląskiego. W formularzu spisowym jedno z pytań brzmi „Jak jest Pana(i) narodowość?” z informacją, że „przez narodowość należy rozumieć przynależność narodową lub etniczną – nie należy jej mylić z obywatelstwem”. Wśród możliwości do wyboru nie ma jednak narodowości śląskiej. Żeby taką zadeklarować trzeba zaznaczyć opcję „inna” i samodzielnie wpisać „śląska”.
Narodowość śląską można też podać jako drugą w kolejnym pytaniu „Czy odczuwa Pan(i) przynależność także do innego narodu lub wspólnoty etnicznej?”. W tym celu trzeba zaznaczyć odpowiedź „tak” i wpisać śląską.
W kolejnym pytaniu GUS pyta „Jakim językiem(ami) zazwyczaj posługuje się Pan(i) w domu?”. W tym przypadku do wyboru są opcje „wyłącznie polskim”, „polskim i innym(i) niż polski” oraz „wyłącznie innym(i) niż polski”. W dwóch ostatnich opcjach można wpisać „śląski”.
Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2021 przeprowadzany będzie do 30 czerwca.
