Prawidłowe trawienie: krok po kroku
Praca układu pokarmowego to złożony i dość długi proces. Uczestniczy w nim wiele narządów oraz organów wewnętrznych, odpowiadających za prawidłową pracę ludzkiego organizmu. Warto pamiętać, że trawienie składa się z kilku etapów. Pierwszy z nich rozpoczyna się już w jamie ustnej. To właśnie w niej pokarm jest rozdrabniany, mieszany ze śliną, a receptory smakowe zaczynają pracować pełną parą – przy okazji aktywując wydzielanie soku żołądkowego oraz trzustkowego. Na tym etapie ludzki organizm jest już gotowy do trawienia.
Następnie rozdrobniony pokarm jest transportowany przez przełyk do żołądka, gdzie jest trawiony i wysyłany do jelita cienkiego. Kosmki jelitowe wchłaniają wartości odżywcze. Te z kolei trafiają do naczyń limfatycznych oraz krwionośnych. W tym czasie wątroba produkuje żółć, usuwając toksyczne produkty przemiany materii, szkodliwe związki. Ostatnim etapem trawienia jest jelito grube. To właśnie w tym miejscu formuje się kał, a także następuje zwrotne wchłanianie się wody, witamin, elektrolitów. Niewykorzystane reszki pokarmu są wydalane z organizmu poprzez odbyt.
Problemy z trawieniem - objawy
Gdy układ pokarmowy pracuje prawidłowo to nie daje żadnych, niepokojących sygnałów. Niemniej, gdy dochodzi do zakłócenia rytmu jego pracy, wówczas mogą się pojawić nieprzyjemne objawy dyspeptyczne z różnym nasileniem i częstotliwością. Zaliczamy do nich:
- brak apetytu,
- ból w okolicach nadbrzusza,
- ból brzucha,
- uczucie sytości (zarówno przed jak i po posiłku),
- uczucie ciężkości w okolicy żołądka.
Warto podkreślić, że objawom dyspeptycznym mogą towarzyszyć zaburzenia czynnościowe, jak na przykład:
- wzdęcia,
- gazy,
- zgaga,
- biegunka,
- zaparcia,
- nudności.
Jakie są przyczyny zaburzenia trawienia?
Prawidłowa praca układu trawiennego może zostać zaburzona przez przyczynę organiczną, czyli choroby układu pokarmowego (np. zapalenie jelit, rak żołądka, zapalenie żołądka, polipy jelit). Niemniej, zdecydowanie częściej zaburzenia trawienia są wywołane przez niestrawność czynnościową, która może być inicjowana poprzez:
- niedokwasotę żołądka,
- zbyt wolne opróżnianie żołądka,
- zarzucanie treści pokarmowej z żołądka do przełyku,
- zarzucanie treści pokarmowej z dwunastnicy do żołądka,
- nadprodukcję kwasu solnego,
- podrażnienie błon śluzowych żołądka i dwunastnicy przez kwas solny,
- nieprawidłową reakcję śluzówki przewodu pokarmowego na skład, konsystencję i temperaturę posiłku.
Warto pamiętać, że problemy z trawieniem mogą być wywołane przez nieprawidłową dietę (np. produkty ciężko strawne, produkty przetworzone) oraz sposób przyjmowania pokarmów (np. nieregularne spożywanie posiłków, niewłaściwa obróbka termiczna dań, zbyt duża objętość przyjmowanych pokarmów).
Problemy z trawieniem – jak sobie z nimi radzić?
Osoby, które pragną uwolnić się od problemów trawiennych, w pierwszej kolejności powinny przeanalizować swój plan żywieniowy. Produkty niezdrowe, przetworzone i bogate w sól powinny zostać zastąpione ich zdrowszymi zamiennikami (np. owoce, warzywa, produkty pełnoziarniste, chude mięso i ryby). Dieta powinna być urozmaicona i bogata w składniki odżywce, witaminy, minerały oraz błonnik. Dobrym rozwiązaniem jest również stosowanie produktów poprawiających funkcjonowanie jelit (np. maślanki, kefiry). Oprócz diety, równie ważny jest sposób w jaki spożywa się posiłki – warto je jeść w spokoju, starannie przeżuwając każdy kęs. Regularność odgrywa również istotną rolę. Posiłki należy jeść o stałych porach, najlepiej w odstępach 3-4 godzinnych. Dzień powinno się zacząć od śniadania, a kolację najlepiej spożyć 2-3 godziny przed snem. Co jeszcze?
Procesy trawienne mogą wspomagać tabletki na trawienie, a także aktywność fizyczna. Proste ćwiczenia, a nawet spacer zdecydowanie poprawiają krążenie w układzie pokarmowym i sprzyjają perystaltyce jelit.
