Kuźnica Małego Janisza
W Kaletach do dziś można spotkać się z nazwą "uroczysko Kuźnik". Jak się okazuje, nie jest ona przypadkowa. By odkryć jej historię musimy cofnąć się aż do średniowiecza. Wtedy to przy brzegu Małej Panwi znajdowała się osada Kuźnica Małego Janisza.
Jak czytamy w publikacji Piotra Kalinowskiego "Dokument sprzedaży lasów podwoźnickich przez księcia Jana Opolskiego z 1508 roku", na terenie osiedla znajdowały się urządzenia kuźnicze, domy mieszkalne pracowników, szopy dla zwierząt, a także prawdopodobnie karczma i młyn. Kuźnica zniknęła z powierzchni ziemi około 1430 roku podczas wojen husyckich. Pamięć o osadzie powoli zaczęła się zacierać.
Dopiero w XIX wieku historycy zaczęli interesować się tym miejscem. Najpierw przy wytyczaniu dokałdnego przebiegu granicy państwowej, później z okazji uroczystości 700-lecia Woźnik. Dokument lokacyjny tego miasteczka został wystawiony właśnie w Kuźnicy Małego Janisza. W 2014 roku ukazała się wspomniana publikacja. Natomiast całkiem niedawno Kalety postawiły zrobić z zapomnianej osady nową atrakcję turystyczną.
Średniowieczny skansen w powiecie tarnogórskim?
Aktualnie w pobliżu starej kuźnicy znajduje się Stanica Rowerowa Garbaty Mostek, ale to nie wszystko. Urząd Miasta rozważa plan zbudowania pewnego rodzaju skansenu, którego zadaniem byłoby pokazanie początków przemysłu.
- Przy tym jednak pojawiły się problemy, bowiem w całej Europie Środkowej zachowały się wyłącznie dwie kuźnice, które mogą posłużyć za wzorzec dla planowanego odtworzenia Kuźnicy Małego Janisza: Frohnauer Hammer w Saksonii oraz Dobriv w okolicy Pilzna w Republice Czeskiej. Obie pochodzą jednak z późniejszego okresu niż nasza Kuźnica, ale ich dokładne obejrzenie powinno nam pomóc w planowanym odwzorowaniu średniowiecznej kuźnicy w okolicy Garbatego Mostku - tłumaczą urzędnicy.
Na razie dostępne są wizualizacje, jak mogła wyglądać średniowieczna kuźnica. W tym celu posłużono się sztuczną inteligencją, a dokładniej rozwiązaniem oferowanym przez platformę Stable Diffusion. Efekty końcowe możecie zobaczyć w powyższej galerii.
Może Cię zainteresować:
