Szyb Staszic to część dawnej stacji wodociągowej Staszic i jest elementem wpisu na listę światowego dziedzictwa UNESCO pn. Kopalnia rud ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach). Został wydrążony w 1796 roku, a w drugiej połowie XIX wieku pogłębiony do blisko 50 metrów. Razem z szybem maszynowym był podstawą utworzenia Stacji Wodociągowej Adolfschacht, którą dwudziestoleciu międzywojennym przemianowano na Staszic.
Adam Hajduga pokieruje Szybem Staszic w Tarnowskich Górach
W marcu 2024 r. pomiędzy samorządem województwa śląskiego, miastem Tarnowskie Góry oraz Stowarzyszeniem Miłośników Ziemi Tarnogórskiej podpisano trójstronną umowę o współtworzeniu nowej instytucji kultury o nazwie Szyb Staszic. Od stycznia 2025 roku kieruje nią Adam Hajduga – współtwórca Industriady, czyli Święta Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego oraz Muzeum Hutnictwa, gdzie był zastępcą dyrektora. Jest on także wiceprezydentem międzynarodowego stowarzyszenia European Route of Industrial Heritage (Europejski Szlak Dziedzictwa Przemysłowego) – ERIH.
- Najważniejszy plan to udostępnienie tego obiektu dla zwiedzających – podkreśla Adam Hajduga. - To jednak będzie wymagało lat. Obiekt wymaga prac związanych z adaptacją części naziemnej i podziemnej, a wcześniej na te prace trzeba pozyskać środki unijne – dodaje.
Szyb Staszic jest nadal częścią infrastruktury związanej z produkcją wody i nie jest na razie dostępnych dla osób postronnych. Adam Hajduga chciałby jednak, jeszcze przed jego pełnym udostępnieniem dla zwiedzających, zaprosić tam choć małe grupy osób, by mogły poznać historię tego obiektu.
- Fascynująca jest jego rola w całym systemie gospodarowania wodami podziemnymi, który jest tym podstawowym elementem związanym z wpisem na listę UNESCO, ale też w kontekście wielkiej europejskiej historii, bo to obiekt, o którym była mowa w najważniejszych traktatach międzynarodowych po I wojnie światowej – mówi Adam Hajduga.
Na terenie mieszczącej się przy ul. Wodociągowej stacji znajduje się m.in ostatnia w Europie podziemna maszyna parowa. Są tam także podziemne rurociągi i podziemne hale dla maszyn z silnikami na sprężoną parę. Stacja ma bezpośrednie połączenie podziemne z Zabytkową Kopalnią Srebra i Sztolnią Czarnego Pstrąga, także wpisanymi na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Może Cię zainteresować:
Tarnogórski zabytek UNESCO w 3D. Sztolnia Czarnego Pstrąga przejdzie skaning
Może Cię zainteresować:
